Wat je niet zegt tegen iemand die een miskraam heeft (gehad)

Ik schreef dit artikel op 4 maart 2017, met het idee om het later nog eens door te lezen en dan te posten. Later die dag werd ik opgenomen in het ziekenhuis met een bloeding en de dag erna volgde alsnog een curettage. Ik wilde vorig jaar niet eindeloos veel artikelen blijven schrijven over hetzelfde onderwerp en heb het daarom laten rusten, maar de draft is al die tijd blijven staan. We zijn nu een jaar verder en ik vind dit een goed moment om dit artikel alsnog te plaatsen op mijn blog. 

Toen ik hoorde dat mijn kindje geen hartslag had, heb ik een hoop dingen gehoord waar ik niets mee kon. Artsen, familie, vrienden en vreemden. Iedereen wilde iets zeggen om me te troosten. Behalve dat niets je kan troosten op zo’n moment, slaan sommige woorden echt volledig de plank mis. Ook goedbedoelde woorden kunnen als een vlijmscherp mes door je ziel snijden wanneer je nog midden in die heftige emoties zit. Ik zette een aantal uitspraken op een rijtje waar ik niet zo goed tegen kon toen het mij overkwam.

Natuurlijke selectie

Mijn verstand snapt het echt wel. Een (vroege) miskraam is meestal niets anders dan een geval van ‘domme pech’. Er moet zoveel gebeuren voordat een embryo levensvatbaar is en zodra er ook maar iets niet goed gaat in de celdeling, gaat het hartje niet kloppen en stopt je kindje met groeien. Ik weet dat. Ik denk dat de meeste mensen dat wel weten. Het is dus niet zo zinvol om iemand hier nogmaals op te wijzen. Het verstand speelt namelijk even geen rol. Emoties wel. Als je te horen krijgt dat je geen kindje krijgt, terwijl jij net aan het idee van je zwangerschap gewend was, dan is dat gewoon k-u-t. Er zijn gewoon geen woorden die je kunnen troosten. Je kunt nog zo goed beseffen dat dit kindje nooit een kans gehad heeft en dat de natuur daar haar redenen voor heeft, maar dat wil je op dat moment niet horen. Ik was nog niet eens verdrietig, het nieuws moest nog bezinken, maar zowel de verloskundige als andere mensen kwamen al met een soortgelijk verhaal aan. Doe maar niet.

Je hebt al een mooi kind

Ja, dat weet ik. Mijn kind is de allermooiste en de liefste en de beste. Daarom wilde ik er nog één. Of twee. Of drie. Dat ik al een mooi kind heb, doet niets af aan het feit dat ik heel graag nog een kindje wilde en dat ik van binnen zo’n beetje kapot ging dat dit nu nog niet zo mag zijn. Uiteraard geniet ik heel erg van mijn gezin en op moeilijke momenten houden we elkaar op de been. Het is echter geen vervanging voor dat kindje dat zo vreselijk welkom was en dat we nu niet zullen krijgen. Je droom wordt je op zo’n moment ontnomen en je weet ook even niet wat er nu gaat gebeuren en wat je zelf wilt. Misschien komt er nog een kindje in de toekomst, maar dat is in ieder geval niet dít ene kindje. Daar mag je verdrietig om zijn, ook al heb je al een kind.

Inmiddels weet ik dat er wél een kindje bij komt in ons gezin. Ik sta op het punt om te bevallen en toch raakte het me weer even dat het allemaal een jaar geleden is. Het kindje in mijn buik voelt voor ons niet als ‘ons tweede kind’. Het is meer de derde. In de praktijk is dat erg lastig uit te leggen aan de mensen om ons heen. Voor ons is Baby Pluis in ieder geval geen vervanging van, maar juist een hele nieuwe baby. Dat zorgt bij mij soms voor gemengde gevoelens. 

Je kunt in ieder geval zwanger raken

No shit, dat weet ik. Zwanger blijven is blijkbaar een ander verhaal. Ik weet dat ik al een kind heb en ik weet dus ook dat het mogelijk is. Wellicht is dat minder erg dan bij een vrouw die nog helemaal geen kindje heeft en misschien wel nooit zal krijgen. Daar kan ik niets over zeggen, want zo zit het bij mij niet. Dat weet ik. Dan denk ik vervolgens terug aan punt één en twee. Ook als je al een kindje hebt en dit kindje misschien niet levensvatbaar was, is het erg verdrietig. Dat verdriet mag er zijn, ook als andere mensen niet weten hoe ze daar mee om moeten gaan. Deze uitspraak kon ik in ieder geval niet zien als troostend toen ik midden in het verdriet zat.

Je bent nog jong, dat kindje komt er wel

Ik ben nog niet oud nee, maar de tijd tikt wel door. De risico’s worden alleen maar groter. Ook bij deze opmerking dacht ik vooral: ‘Ik wil niet EEN kindje, ik wilde DIT kindje!’

Ik hoor je denken: Dit is een leuke opsomming, maar wat kun je dan wel zeggen? Eerlijk gezegd weet ik dat ook niet precies. Soms zijn er gewoon geen woorden voor een heftige situatie. Ik snap heel goed dat je iets wilt zeggen tegen iemand, omdat je diegene graag een hart onder de riem wilt steken. Dat is logisch, maar ook goed bedoelde woorden kunnen pijnlijk zijn voor de ander. Wat ik door al die jaren heen heb geleerd is dat het soms ook prima is om te zeggen dat je even niet weet wat je moet zeggen of dat je er stil van bent. Je kunt laten weten dat je het nieuws gelezen of gehoord hebt, of laten weten dat je aan diegene denkt. Niet iedereen is hetzelfde, dus het is belangrijk om te kijken waar de persoon in kwestie behoefte aan heeft. Weet je dat niet? Vraag het desnoods gewoon, want wie weet kun je wel iets voor haar betekenen. Wil je toch iets tegen iemand zeggen? Iets van ‘sterkte’ of een dikke (virtuele) knuffel kan natuurlijk altijd.